Alt destekli mil (destekli yuvarlak mil) ve lineer arabalar, özellikle uzun açıklıklarda eğilmeyi azaltmak, montajı kolaylaştırmak ve hızlı devreye alma sağlamak için kullanılan, fiyat/performans oranı yüksek lineer hareket bileşenleridir. CNC tezgâh, ahşap makinaları, paketleme-konveyör, kamera slider, ölçüm fikstürü, 3D yazıcı ve çok daha fazlasında güvenle tercih edilir.
Bu sayfada; doğru çapa nasıl karar verilir, hangi araba tipini seçmeli, ne kadar yük taşır, hangi hız/ivmede çalışır, montajda hangi hatalar performansı düşürür gibi pratik soruların hepsini tek seferde netleştiriyoruz.
Uzun açıklıkta düşük sehim: Mil altındaki alüminyum “U” desteği, çıplak mile göre eğilmeyi ciddi azaltır.
Hızlı ve toleranslı montaj: Tabandan cıvatalanır, şase doğruluğu sınırlı olsa bile adaptasyonu kolaydır.
Bakım ve parça erişimi kolay: Açık tip yatak/arabalarla gresleme hızlıdır; kir tutma azalır.
Maliyet/performans: Profil ray (HGR vb.) kadar sertlik gerekmeyen uygulamalarda çok ekonomik çözüm.
Özet: Uzun boy, orta-yük, orta hız ve “hızlı montaj” gereken projelerde alt destekli mil sistemi en pratik çözümdür.
Destekli Mil (SBR/SBS serileri benzeri): Yüzeye oturan alüminyum taban + üzerinde hassas zımparalı krom çelik mil (genellikle 8–60 mm çap aralığı).
Lineer Araba/Yatak: Açık tip rulmanlı gövde (ör. SBR..UU/SBS..UU); destekli mil üzerinde düşük sürtünmeli kayma.
Uç Rulman/Yatak Blokları (opsiyon): Mil ucu için sabit/serbest yataklama.
Bağlantı Elemanları: Taban cıvataları, ara bağlantı plakaları, hizalama shimi, kaplin/şaft rakoru.
| Uygulama | Önerilen Mil Çapı | Tipik Araba | Not |
|---|---|---|---|
| 3D yazıcı, küçük fikstür, hafif taşıma (≤5 kg yük) | Ø8–12 mm | SBR8–12UU | Kısa strok, yüksek hız |
| Orta ebat CNC/konveyör (5–25 kg yük) | Ø16–20 mm | SBR16–20UU | Genel amaç; 600–1200 mm boyda dengeli |
| Ağır tabla/ahşap CNC, ölçüm fikstürü (25–60 kg yük) | Ø20–25 mm | SBR20–25UU | Sehim hassasiyetine dikkat |
| Uzun açıklık / yüksek rijitlik ihtiyacı (60 kg+) | Ø25–30 mm+ | SBR25–30UU | Gerekirse çift sıra araba kullanın |
İpucu: Aynı mil üzerinde iki adet arabayı 100–150 mm arayla kullanmak, burulma ve moment yüklerini ciddi azaltır. Tabla altında ön-arka birer çift araba “köprü etkisi” ile rijitliği yükseltir.
Sehim (δ); yük (W), açıklık (L) ve mil rijitliğine bağlıdır. Alt destek, milin “serbest kiriş” davranışını sınırlandırarak δ’yı düşürür.
Pratik kural: Çıplak mile göre aynı çapta alt destekli mil, daha uzun açıklıkta benzer sehim verir. Uzunluk artıyorsa ya çapı büyütün ya da orta destek ekleyin.
Moment yükleri: Tabla ağırlık merkezi mil ekseninden ne kadar uzaksa (levye etkisi), arabaları yayarak ve çapı büyüterek karşılayın.
Sürtünme düşük olduğu için orta hızlar (0.5–1.5 m/s) rahattır; ancak çok yüksek ivmelerde (ani start/stop) araba gövdesinin esnemesi yüzey kalitesini etkileyebilir.
İşleme kalitesi istiyorsanız: İvme profili S-eğrisi, tabla kütlesi dengesi ve çift araba düzeni önerilir.
Gürültü: Doğru gres ve hizalamayla düşüktür; kuru/ kirli çalışmada ses artar.
Alt destekli mil:
Uygun fiyat, hızlı montaj, toleranslı hizalama
– En üst düzey sertlik/ön yük ve nanometre düzeyi tekrarlılık gerekirse sınırlı
Profil ray (HGR/HGW vb.):
Yüksek rijitlik, ön-yüklü arabalar, çok düşük boşluk
– Daha hassas montaj yüzeyi ve bütçe ister
Karar noktası: Ahşap işleme, konveyör, test fikstürü, pick&place gibi orta hassasiyet isteyen işlerde alt destekli mil; metal işleme yüzeyi ve yüksek talaş dayanımı isteniyorsa profil ray.
Şase Hazırlığı: Montaj yüzeyini temizleyin; puntolu kaynak izlerinden kaçının.
Ön Yerleşim: Mil destek tabanını tüm cıvata deliklerinden parmak sıkılığı ile tutturun.
Eksen Hizalama: İkinci mili aynı referansa göre yerleştirin; çapraz mastar ile paralelliği kontrol edin.
Araba Montajı: Arabaları mile taktığınızda kuru dönüyorsa hizalama iyidir; sıkışma varsa mikron düzeyinde shim ile düzeltin.
Kademeli Sıkma: Cıvataları uçtan merkeze doğru kademeli ve eşit torkta sıkın.
Tabla Bağlantısı: Tabla plakası ile araba arasında tam düz yüzey ve yeterli civata boyu (en az 1×D diş) sağlayın.
Kılavuz Sabitleme: Uzun masalarda orta destek veya arada sabitleme ekleyin; rezonansı azaltır.
Son Kontrol: Elle hızlı strok + boşluk/oynama testi; şüpheli ses/sertlikte hizalamayı yeniden gözden geçirin.
Gres: NLGI #2 sınıfı litiyum bazlı veya üreticinin önerdiği rulman gresleri.
Periyot: Tozlu ortamda 250–500 km strokta, normal ortamda 500–1000 km strokta gres tazeleme.
Temizlik: Mil yüzeyini tüy bırakmayan bezle silin; solventte krom kaplamayı zedelemeyin.
Keçe/Koruma: Çok talaşlı ortamda basit siperlik veya fırçalı koruma ile mil yüzeyini koruyun.
Tek araba ile moment taşımaya çalışmak: En az çift araba ve aralıklı yerleşim kullanın.
Aşırı konsol yükü: Tabla ağırlık merkezini mil eksenlerine yakın tutun; gerekirse çapı büyütün.
Hatalı hizalama: Arabada lokal sıkma → ömür kısalır, ses artar. Kademeli sıkma ve shim ile düzeltin.
Kuru çalışma: Gres yoksa krom yüzey çizilir, ses ve boşluk artar.
Uzun açıklıkta ince çap: Sehim yüzey kalitesini bozar; çapı büyütün ya da ara destek ekleyin.
Toplam yük (kg) ve ağırlık merkezi konumu belirlendi
Strok uzunluğu ve hedef hız/ivme planlandı
Mil çapı (Ø16–25 mm çoğu endüstriyel uygulamada tatlı nokta) seçildi
Araba adedi ve aralıkları (çift/çift-çift yerleşim) net
Montaj torkları ve kademeli sıkma planı hazır
Gres tipi, periyot ve koruyucu siperlik kararı verildi
Uzun masada hangi çapı seçmeliyim?
1 m ve üzeri açıklıklarda Ø20–25 mm güvenli başlangıçtır; yük artıyorsa Ø25–30 mm’ye çıkın.
Yüksek hızda ses yapar mı?
Hatalı hizalama veya yetersiz gres varsa evet. Doğru yağlama ve S-eğrili ivme ile ses düşer.
Toz-talaşlı ortamda ömür nasıl uzatılır?
Keçeli araba tercih edin, mil üzerine fırçalı koruma/siperlik ekleyin, bakım periyodunu öne çekin.
Profil ray yerine neden alt destekli mil?
Montajı daha toleranslı, maliyeti daha düşük. Çok yüksek rijitlik ve hassasiyet istiyorsanız profil raya yönelin.
Yük (kg) ve strok (mm) nedir?
Hedef hız/ivme ve yüzey kalitesi beklentiniz?
Tabla ölçüsü, araba sayısı/arayüz ve montaj zemininin durumu?
Bu bilgileri iletin; kategorideki alt destekli mil + uygun arabalar + gerekli aksesuarlar (uç yatak, ara destek, bağlantı setleri) ile tek seferde doğru kombinasyonu önerelim. Böylece daha rijit, daha sessiz ve daha uzun ömürlü bir lineer sistem elde edersiniz.
TR − TL
