Dişli, genellikle metal ya da plastikten yapılmış, bir makinenin çeşitli parçalarını birbirine bağlayan ve bu parçaların birlikte hareket etmesini sağlayan bir mekanik aksam türüdür. Dişli sistemi, bir dizi dişli çarkı aracılığıyla hareketin ve dönüşün aktarılmasını sağlar. Bir dişliye gelen hareket veya dönüş, diğer dişlilere aktarılır ve bu sayede genel bir hareket veya işlev oluşturulur.
Dişlilerin kullanım alanları çok geniştir. Saat mekanizmalarından otomotiv endüstrisine, endüstriyel makinelerden basit oyuncaklara kadar pek çok alanda karşımıza çıkarlar. Dişliler, büyük bir işin küçük parçalarla ve düşük enerjiyle yapılabilmesini sağlarlar.
Dişli, genellikle metal veya plastikten yapılan ve bir makinenin farklı bölümlerini birbirine bağlayarak birlikte hareket etmelerini sağlayan önemli bir mekanik bileşendir. Dişli sistemlerinin geniş kullanım alanları vardır ve bu sistemler, saatlerden otomobillere, endüstriyel makinelerden oyuncaklara kadar bir dizi farklı üründe bulunabilir. Dişlilerin temel işlevi, hareketi ve dönüşü verimli bir şekilde aktarmaktır. Bu, geniş bir iş yükünün küçük bileşenler ve düşük enerji kullanımı ile gerçekleştirilmesini sağlar.
Dişliler genellikle malzeme, şekil ve kullanım alanına göre çeşitlendirilir. En çok kullanılan dişli çeşitleri şunlardır: düz dişli, helisel dişli, konik dişli, çark dişli ve sonsuz dişli. Düz dişliler, en basit ve en yaygın dişli türüdür. Helisel dişliler, daha düşük ses ve daha yüksek yük kapasitesi için tasarlanmıştır. Konik dişliler genellikle açısal hareket aktarımı için kullanılır. Çark dişliler, büyük hız oranları gerektiren durumlarda kullanılır. Sonsuz dişliler, yüksek hız oranlarına sahip olup düşük gürültü ve titreşim seviyeleri sunar.
Dişliler, geniş bir uygulama yelpazesine sahip olup birçok farklı sektörde kullanılır. Otomotiv sektörü, dişlilerin en yaygın kullanıldığı sektördür. Otomobillerde, dişliler, motorun dönüş hızını tekerleklere uygun bir hıza dönüştürmek için kullanılır. Ayrıca, dişliler saatlerde, rüzgar türbinlerinde, bisikletlerde, elektrikli süpürgelerde ve daha birçok üründe kullanılır. Dişliler, bu cihazların düzgün ve verimli çalışmasını sağlar.
Dişliler, şekil, konum, hareket aktarımı ve malzeme türlerine göre çeşitli kategorilere ayrılır. İşte bazı dişli çeşitleri:
